Op zaterdag 23 september 2017 bezoeken we het kasteel van Gaasbeek.
We krijgen er een rondleiding in de schitterende tentoonstelling “The Artist/Knight”, waarna we de unieke museumtuin bezoeken met gids, en we sluiten af met een gezellige drink in de binnentuin en het koetshuis van het kasteel.
Het kasteel van Gaasbeek, gelegen in de glooiingen van het Pajottenland, ademt geschiedenis uit. Godfried, heer van Gaasbeek, bouwde de eerste versterkte burcht rond 1240. In de daaropvolgende eeuwen werd het kasteel meermaals verwoest en heropgebouwd. In 1565 wordt de heerlijkheid van Gaasbeek (met het kasteel) gekocht door Lamoraal, graaf van Egmond. Hij probeert tevergeefs te bemiddelen tussen het eedverbond der Edelen en koning Filips II van Spanje.
Uiteindelijk wordt hij zelf beschuldigd van majesteitsschennis en calvinistische sympathieën, en op bevel van de hertog van Alva in 1568 onthoofd op de Brusselse Grote Markt.
Eind 18de eeuw komt het kasteel in handen van de Italiaanse markies Arconati Visconti. Het werd een ontmoetingscentrum voor kunstenaars en geleerden. Het kasteel combineert thans middeleeuwse stoerheid met een knus en elegant interieur, dankzij de 19de-eeuwse restauraties van markiezin Arconati Visconti.
De tentoonstelling “The Artist-Knight” of “De Kunstenaar-Ridder” is één van de obsessies van Jan Fabre, die zichzelf ziet als een hedendaagse chevalier de la beauté. We ontdekken hem hier als “Lancelot”, zoekend naar de ridder in zichzelf, in duel tussen de scheppingsdrang van zijn creatieve ziel en zijn eeuwige twijfel over het eigen kunnen.
Ook de schitterende werken van de andere kunstenaars (Marina Abramovic, Yoko Ono, Damien Hurst, Meiro Koizumi e.a.) belichamen die zoektocht naar evenwicht tussen harmonie en chaos, tussen onbaatzuchtige ridderlijkheid en dwingend eigenbelang. In de laatste van de 28 kamers zien we uiteindelijk de “Holy Grail” van de Vlaamse kunstenaar Kris Martin. De realiteit wordt er ontdaan van alle verguldsel en herleid tot zijn eenvoudige essentie. Misschien is dit de boodschap die de ridder van vroeger en de kunstenaar van nu ons willen nalaten?
De museumtuin binnen het kasteeldomein van Gaasbeek is geen renovatie van een bestaande tuin, maar werd gerealiseerd naar het model van een kasteeltuin van rond 1900. Onze toenmalige tuiniers ontwikkelden teeltmethodes en planten, die wereldwijd belangstelling wekten. Zonder chemicaliën of hedendaagse moderne technologie bereikten ze verrassende resultaten. We ontdekken heesters en fruitbomen, bloemen, groenten en kruiden, die 100 jaar geleden in grote tuinen te vinden waren. Dit alles is gezaaid, geplant en verzorgd met de toewijding en de vaardigheid van de hoveniers van toen.
Iedereen was opgetogen over het prachtig kasteel met de boeiende expo over de ridders in heden en verleden, en over de zeer interessante tuin. De uitstekende gids liet ons watertanden bij het zicht van de opulente peren en de blozende appels. De drink in de binnentuin van het kasteel bracht onze leden weer eens dichter bij elkaar, onder een stralend nazomerzonnetje.
